Inne ciekawostki o Łajce

Imię a rasa
Słowo łajka oznacza grupę psich ras, z którą Łajka najprawdopodobniej nie miała wiele wspólnego, choć dopatrywano się w niej podobieństw do samojeda. Pies-kosmonauta pierwotnie wabił się Kudriawka (Kędziorek) lub Limonczik (Cytrynka). Dopiero tuż przed lotem suczce nadano właśnie imię Łajka, co w języku rosyjskim oznacza szczekaczka lub oszczekiwacz. Amerykanie nazywali Łajkę Muttnik (mutt – ang. kundel), żartując z nazwy Sputnik.

Pomnik Łajki

W kwietniu 2008 pies został uhonorowany własnym dwumetrowym pomnikiem przedstawiającym rakietę kosmiczną przechodzącą w ludzką dłoń, na której stoi Łajka. Pomnik znajduje się nieopodal Państwowego Instytutu Badawczego Medycyny Wojskowej Rosyjskiego Ministerstwa Obrony.

Łajka w kulturze

Łajka na znaczku poczty rumuńskiej

• Łajka pojawia się w powieści Jeanette Winterson Brzemię (2006), opartej na micie o Atlasie. Podpierający glob ziemski tytan łapie jedną ręką przelatujący obok niego sputnik ze zwierzęciem, które uwalnia. Chwilę potem wewnątrz sputnika wysuwa się metalowe ramię z zawierającą truciznę strzykawką na końcu, która miała zabić Łajkę. Pisarka albo nie wiedziała, jak miała zginąć suka, albo zmieniła fakty dla dodania opowieści dramatyzmu.
• Życiu suczki-kosmonautki został też poświęcony komiks Nicka Abadzisa "Łajka" z 2007 r., opowiedziany z perspektywy osób zaangażowanych w wysłanie psa w kosmos, jak też samej Łajki.
• Pamięci Łajki poświęcony został utwór Trentemøllera – Moan.
• Zwierzę występuje w wierszu Zbigniewa Herberta "Naprzód pies".
• Łajka występuje w piosence "w górę" autorstwa Bob One (album: Jeden), – "..wzbijam się w górę, jeszcze wyżej, niż Łajka"

Przebieg lotu

Łajka została wysłana w przestrzeń kosmiczną w celu przeprowadzenia na niej eksperymentów biomedycznych przed planowaną kosmiczną podróżą pierwszego człowieka. Umieszczono ją w hermetycznie zamkniętym, aluminiowym pojemniku, z zapasem tlenu i jedzenia. Badania przeprowadzone w czasie startu, lotu na orbitę oraz w stanie nieważkości nie wykazały nieprawidłowości w przebiegu fizjologicznych funkcji organizmu psa. Przyrządy wykazały silny stres spowodowany prawdopodobnie nadmiernym hałasem, wibracjami i przyspieszeniem. Nie stwierdzono negatywnego wpływu promieniowania kosmicznego i przebywania w stanie nieważkości^[1].
Pierwotnie, ze względów propagandowych, podano, że pies przeżył kilka dni, a jego śmierć była spowodowana hipoksją. Prawdę ujawniono w 2002 roku. Łajka zginęła prawdopodobnie po około siedmiu godzinach lotu z powodu przegrzania i stresu (źródła podają różny czas). Nieodczepienie się rakiety nośnej spowodowało wzrost temperatury wewnątrz kapsuły do ponad 40 °C. Od początku nie planowano sprowadzenia psa na Ziemię – było to trudne technicznie i jednocześnie niekonieczne dla osiągnięcia zamierzonego sukcesu propagandowego. Dziesięciodniowy plan lotu Rosjanie ogłosili publicznie w jakiś czas po wystrzeleniu satelity, a więc już po śmierci zwierzęcia. Jeżeli suczka przeżyłaby pierwszy etap lotu, po 10 dniach miała otrzymać zatrutą porcję pożywienia. Tylko na taki okres wystarczał zapas żywności i tlenu, ograniczony pojemnością kapsuły i nośnością rakiety.
Sława Łajki bierze się z jej pierwszeństwa w erze podboju kosmosu, chociaż tak naprawdę pierwszymi żywymi organizmami poza atmosferą były nasiona różnych gatunków zbóż wystrzelone w rakiecie V2 w 1946 roku i muszki owocowe wysłane w 1947 roku. Nie była jedynym psem, który poniósł śmierć w początkach tej ery – nie mówiąc o innych zwierzętach, jak myszy, żółwie czy małpy. Na przykład wraz ze Sputnikiem 6 (misja Korabl-Sputnik 3) spłonęły w atmosferze dwa inne psy, Pcziołka (Pszczółka) i Muszka.

Wybór psa

Każdy z naukowców pracujących w programie treningowym sporządził własny raport o fizjologicznych reakcjach każdego z psów w poszczególnych etapach treningu. Wyniki zestawiono i porównano z wynikami badań weterynaryjnych. Ostateczny wybór padł na Kudriawkę (Kędziorek), czyli Łajkę, choć osiągnięte przez nią wyniki nie należały do najlepszych. Była spokojna, dobrze się przystosowywała do zmieniających się warunków, ale przynajmniej jeden z pozostałych psów – Albina – był lepszym kandydatem do lotu. Dobre wyniki osiągała też Muszka, której przypadła rola psa technicznego. Miała zastępować Łajkę przy testowaniu ekwipunku i sprzętu podtrzymującego życie. Albina była lubiana przez personel, mogła się poszczycić osiągnięciami (odbyła dwa wcześniejsze loty eksperymentalne), poza tym urodziła miot szczeniąt i naukowcy nie chcieli jej od nich oddzielać.

Przygotowanie Łajki do lotu

Pracownicy radzieckiego Instytutu Medycyny Lotniczej do lotu Sputnika 2 przygotowywali 10 psów. Trening polegał na przyzwyczajaniu zwierząt do przebywania w ciasnym pomieszczeniu zasobnika i w ubraniu ochronnym. Była to lekka kamizelka z metalowymi łańcuszkami, które ograniczały psu możliwość ruchu. Pies mógł stać, siedzieć i leżeć, ewentualnie przesunąć się nieco do przodu lub do tyłu. Czas przebywania w takich warunkach był stopniowo zwiększany aż do 20 dni. Tylko te psy, które znosiły takie warunki mogły przystąpić do dalszych zadań. W kolejnym etapie badano reakcje psów na wpływ czynników związanych z lotem, m.in. przyspieszenia, wibracji i hałasu.
Z początkowej grupy wybrano 6 psów, które przystąpiły do testów w hermetycznej kapsule. Badano reakcje zwierząt na zmiany ciśnienia, temperatury i składu gazów (stężenie tlenu i dwutlenku węgla). W kolejnym etapie przyzwyczajano zwierzęta do urządzenia umożliwiającego wypróżnianie. Pokarm i woda były dozowane w ilościach zaspokajających podstawowe potrzeby organizmu.

Pies Łajka

Łajka (ros. Лайка) (ok. 1955 – 3 listopada 1957) – suczka, mieszaniec, wystrzelona 3 listopada 1957 roku na orbitę okołoziemską w radzieckim satelicie Sputnik 2. Miała wówczas około 2 lat. Okres szczenięctwa przeżyła na ulicach Moskwy. Została schwytana jako wałęsający się pies i wraz z innymi przekazana do Instytutu Medycyny Lotniczej w celu wykorzystania w badaniach związanych z eksploracją kosmosu. Tuż przed lotem ważyła około 6 kilogramów. Łajka była pierwszym żywym stworzeniem umieszczonym na orbicie okołoziemskiej, chociaż nie pierwszym w przestrzeni kosmicznej jako takiej. Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich i Stany Zjednoczone już wcześniej eksperymentowały z wysyłaniem zwierząt w kosmos. W założeniach eksperymentu nie przewidywano sprowadzenia psa z powrotem na Ziemię. Łajka poniosła śmierć w czasie lotu.

Najśmieszniejsze psy

Najbrzydszy pies na świecie

Zdjęcie mówi samo za siebie. Dwuletni mieszaniec pointera jest ślepy na jedno, na dodatek wybałuszone oko, a szczękę i zęby ma takie, jakby mu ją przetrącili pod budką z piwem.

 

Najmniejszy pies świata

Nieoficjalnie najmniejszym psem świata jest Chihuahua o imieniu Dancer, który mierzy 10 cm wzrostu i waży zaledwie 510 g. Rekord zostanie wkrótce potwierdzony przez specjalną komisję Księgi Rekordów Guinessa. Biorąc pod uwagę historie Dancera, powinien wabić się Lucky. Gdy matka Dancera zaszła w ciąże, jej właściciel wyrzucił ją na ulicę, wtedy trafiła do Pani Jenny Gomes, która zaopiekowała się ciężarną suczką. Ku jej zdziwieniu na świat przyszły dwa szczeniaki, jeden normalnych rozmiarów, a drugi niewiele większy od kciuka. Pomimo, iż weterynarze nie dawali Dancerowi większych szans na przeżycie, wyrósł na małego ciałem, ale wielkiego duchem Chihuaha.

Największy pies na świecie

Największym psem świata jest trzyletni Mastiff angielski o imieniu Herkules. Herkules waży 128 kg, a obwód jego szyi wynosi 96,5 cm. Jest to o wiele więcej niż waga psów w tej rasie. Właściciel Herkulesa zapewnia, że jego pupil urósł do tak monstrualnych rozmiarów w sposób naturalny. Rekord wzrostu został oficjalnie wpisany do Księgi Rekordów Guinnesa. Pomimo, że do Herkulesa należy tytuł największego psa świata nie pobił on rekordu wagi, który od 1999 roku należy do suczki o imieniu Kell. Kell waży 129,8 kg i również jest przedstawicielką rasy Mastiff angielski. Jak na damę przystało, pomimo tak dużej masy jest drobniejszej budowy, jej obwód szyi wynosi „zaledwie” 80 cm. Właściciel Kell przyznaje, że swój sukces hodowlany osiągnął dzięki zdrowej diecie. Kell zjada tygodniowo ok. 40 kg mięsa wołowego, popijając wszystko litrami koziego mleka. W tym przypadku sprawdza się maksyma, że na sukces trzeba zapracować. Kell musi pożerać całą pensję swojego właściciela. Swoją drogą muszą czuć teraz na plecach oddech Herkulesa, któremu niewiele brakuje do rekordowej wagi Kell, a wtedy dwa tytuły trafią w jego wielkie łapy:)

Budowa anatomiczna psa

MIĘŚNIE POWIERZCHNIOWE PSA

NARZĄDY WEWNĘTRZNE WIDZIANE OD STRONY LEWEJ PSA

PRZEKRÓJ ANATOMICZNY BOKU LEWEGO PSA

Wiek psa

Wiek psa określa się m.in. po oględzinach stanu uzębienia oraz ilości siwych włosów na głowie. U psów w wieku ok. 7 lat są widoczne starcia na kłach oraz siekaczach, w 10 – 12 roku życia następuje wypadanie zębów.
Według Kazimierza Ściesińskiego zestawienie porównawcze wieku psa w stosunku do człowieka przedstawia się następująco:

pies człowiek 6 m-cy 10 lat 10 m-cy 14 lat 12 m-cy 15 lat 18 m-cy 20 lat 2 lata 24 lata 3 lata 28 lat 4 lata 32 lata 5 lat 36 lat 6 lat 40 lat

pies człowiek 7 lat 44 lata 8 lat 48 lat 9 lat 52 lata 10 lat 56 lat 11 lat 60 lat 12 lat 64 lata 13 lat 68 lat 14 lat 72 lata 15 lat 76 lat

pies człowiek 16 lat 80 lat 17 lat 84 lata 18 lat 88 lat 19 lat 92 lata 20 lat 96 lat

Taksonomia psa

Karol Linneusz opisał naukowo psa w 1758 pod nazwą Canis familiaris Linnaeus, 1758. W tej samej pracy Linneusz opisał wilka pod nazwą Canis lupus. Kiedy uzgodniono, że pies prawdopodobnie pochodzi od wilka, nazwa systematyczna (naukowa) psa została zmieniona zgodnie z zasadami nomenklatury zoologicznej na Canis lupus f. familiaris – czyli forma domowa wilka, w skrócie C. l. familiaris. Ze względu na powszechność stosowania pierwszej nazwy, jaką nadał psu Linneusz – Canis familiaris, w 2003 r. Międzynarodowa Komisja Nomenklatury Zoologicznej dopuściła stosowanie obydwu nazw jako poprawnych nazw naukowych. Zarówno Canis familiaris, jak i Canis lupus familiaris są poprawnymi nazwami systematycznymi psa domowego. W przypadku tej drugiej nazwy należy pamiętać, że w drodze wyjątku nie jest to trynominalna nazwa podgatunku, lecz uproszczony zapis nazwy formy udomowionej Canis lupus f. familiaris. Pies domowy nie jest podgatunkiem wilka.

Grupy ras psów domowych

Psy myśliwskie

Wyhodowane, by bezpośrednio współdziałać z człowiekiem, charakteryzują się pojętnością, uległością i dużą inteligencją. Do tej grupy zaliczane są spaniele, setery, retrivery, pudle i wyżły. Psy myśliwskie spełnia różnorodne zadania: tropią zwierzynę, wskazują ją myśliwemu i aportują po strzale.

Psy do towarzystwa

Psy do towarzystwa pojawiły się wpierw na dworach królewskich, a dużo później w domach arystokracji, szlachty i mieszczaństwa. Wyróżniają się przeważnie małymi rozmiarami i łagodnym usposobieniem.

Psy pracujące

Na całym świecie psy są są szkolone do wykonywania różnych zadań np. do ciągnięcia sań, obrony posiadłości i inwentarza. W niektórych krajach same były traktowane jako żywy inwentarz, dostarczając mięsa i futer.
                                                              Psy pasterskie

To kategoria psów mających długi rodowód, przez wiele wieków używanych do przeprowadzania i pilnowania stad, przede wszystkim owiec i bydła, ale czasem również saren czy nawet kurcząt. Mówi się, że dobry owczarek ma zdolność "hipnotyzowania" owiec wzrokiem, skłaniając je do spokojnego przemieszczania się po pastwiskach. Poszczególne rasy owczarków rozwijały się w wielu regionach, dlatego są tak bardzo zróżnicowane. To aktywne inteligentne psy. Większość z nich wyróżnia się efektowną szatą.

Psy gończe

To prawdopodobnie najstarsza kategoria ras, hodowanych do pościgu za zwierzyną. Zalicza się do nich najszybszych członków psiej rodziny, czyli eleganckie charty, takie jak np. saluki czy greyhound. Inne gończe, takie jak bloodhound, były selekcjonowane pod względem wytrzymałości; te w większości krótkowłose psy kierują się w pościgu za zwierzyną węchem, a nie wzrokiem.

 

Teriery

Użytkowe rasy, które rozwinęły się w Wielkiej Brytanii najbardziej intensywnie w ciągu ostatnich 125 lat. Są nieduże, ale dzielne. Odważne i wytrwałe, z natury ciekawskie, bywają pierwszorzędnymi "szczurołapami". Mały wzrost pozwala im na wchodzenie do nory za zwierzyną, np. za lisami, które wypłaszają. Lisy stają się wtedy celem dla psów gończych. Teriery uwielbiają zwiedzać otoczenie i są uroczymi kompanami.

Polskie rasy psów

• Owczarek podhalański

• PON - Polski Owczarek Nizinny

• Ogar polski

• Chart polski

• Gończy polski

Historia psa domowego na ziemiach polskich

Rudolf Kryspin w "Historii psa i kynologii" pisze^[11], że najstarszą pozostałością psa domowego na terenie Polski, jest czaszka odkryta w okolicach Sandomierza, datowana na ok. 4 tysiące lat p.n.e. Na tamtych terenach znaleziono także grób z 1700 roku p.n.e., w którym pochowano człowieka z pięcioma psami, prawdopodobnie członka starszyzny rodowej. Wykopaliska szczątków psów pochodzące z okolic Opola dostarczają informacji o dwóch typach psów hodowanych w tamtych rejonach:

• pierwszy to typ większego psa, wyglądem zbliżonego do wilka
• drugi typ był mniejszy i zbliżony do szpica.

W okresie średniowiecza na ziemiach polskich najliczniej występowały psy wykorzystywane do polowań na grubego zwierza. Do takich psów zaliczano charty, ogary, wyżły i brytany. Przywilej polowania oraz trzymania psów wyznaczonych do tego zadania przypadał królom i możnowładcom, ale także opatom oraz biskupom. Później psy hodowała również szlachta ziemiańska, w celu polowań na drobną zwierzynę.
Wraz ze spadkiem liczebności zwierzyny leśnej oraz z nasileniem się karczowania coraz większych połaci lasu zaczęto rezygnować z hodowli brytanów i ograniczać liczbę chartów i ogarów. W nowych warunkach dobrze radziły sobie legawce, w tym "wyżeł polski – wodołaz", który jest jednym z przodków wyżłów niemieckich szorstkowłosych.
Polskim źródłem informacji nt. ras psów i ich hodowli z okresu I połowy XVII wieku, jest książka pod tytułem "Myślistwo z Ogary" autorstwa Jana Ostroroga. Dokument ten jest podręcznikiem hodowli ras psów najpopularniejszych w tamtym okresie, czyli poświęcony głównie ogarom i chartom.

Na terenach nizinnych od XVI wieku trzymano łagodne psy strzegące stad owiec, a rozpowszechnione wraz z progresem hodowli tego typu rogacizny. Literatura angielska podaje, że importowane do Szkocji 6 sztuk polskich owczarków nizinnych przyczyniło się do powstania rasy Bearded Collie. Teza ta jednak wydaje się wątpliwa dla Hansa Räbera, który twierdzi, że "według wiarygodnych źródeł jeszcze przed rokiem 1514 istniały na wyspie psy o rozczochranym włosie". Autor ten zakłada, że właśnie te psy były przodkami Bobtaila i Bearded Collie^.

Udomowienie

Początki udomowienia psa szacuje się na ok. 17-12 tys. lat, był on używany przez myśliwych z Syberii, pojawia się też w Palestynie oraz w Iraku.
Do najstarszych ośrodków udomowienia psa zaliczyć można obszary Europy, gdzie znaleziono najstarsze szczątki tego zwierzęcia, czyli rejony Danii, Niemiec i Anglii, a także odkrycia z okolic Izraela, Iranu, Japonii, czy Turcji. Odkryto także, że na terenach Idaho, w Stanach Zjednoczonych 10000 lat temu także żył przedstawiciel psa domowego.
Współczesne prace archeologiczne prowadzone w jaskini Goyet na terenie Belgii odkryły pozostałości szkieletu psa pochodzące sprzed 31 tysięcy lat. Odkrycie weryfikuje dotychczasowe poglądy na temat czasu i miejsca udomowienia psa i wskazuje ludzi z kultury oryniackiej jako pierwszych hodowców tych zwierząt. Wykorzystywano je do transportowania zwierzyny łownej oraz do jej wytropienia. Analiza izotopowa pozostałości kostnych pozwala określić z pewnym prawdopodobieństwem, że pierwsze udomowione psy wyglądem były zbliżone najbardziej do współczesnych husky syberyjskich, były jednak od nich większe^[10].
Althaus wyróżnił cztery fazy w procesie domestykacji psa:

• faza symbiozy, w której zarówno wilk (odpadki żywieniowe) jak i człowiek (czujność wilka ostrzegająca przed zbliżającym się niebezpieczeństwem) czerpią korzyści z współistnienia.
• faza zacieśnienia więzów z człowiekiem, stopniowe blokowanie dostępu do zwierząt dziko żyjących.
• faza świadomej selekcji hodowlanej na potrzeby człowieka.
• faza hodowli psa ze względu na jego eksterier.

Kości wilka odnaleziono u boku szczątków ludzkich tak starych jak człowiek z Boxgrove w Surrey, datowanych na 400 tysięcy lat p.n.e. Czaszki wilków wyłowione z zatopionego obozu nomadów, którzy przeszli z Syberii na Alaskę, są niemal takie same, jak czaszki ich przodków z Boxgrove. Ich szczęki były mniej wysunięte do przodu, a zęby bardziej stłoczone, ale z wyglądu były to nadal czaszki dzikich zwierząt.
Mniej więcej w tym samym czasie myśliwi zaczęli chętniej używać strzał niż włóczni. Wilki – już prawie psy – stały się bardziej użyteczne (np. do przynoszenia upolowanej zdobyczy) i zaczęły się cieszyć ludzką "przyjaźnią" jako zwierzęta użytkowe. Darwin napisał kiedyś, że w czasach głodu ludność Ziemi Ognistej prędzej zjadłaby własne stare kobiety, niż swe psy. W Ein Mallah w Izraelu, w grobie "pierwszych farmerów", znaleziono szkielet szczeniaka pochowanego obok dziecka. Dzikie zwierzęta stały się członkami rodziny. Wkrótce ich pysk uległ skróceniu, zęby zmalały, oczy powiększyły się i stały okrągłe.

Pozostałością po tamtym prymitywnym zwierzęciu jest śpiewający pies z Nowej Gwinei oraz dingo. Dingo nie zmienił się wiele od tamtych czasów, ale od tego czasu psy rozprzestrzeniały się po całym prawie świecie (z wyjątkiem Afryki, która była od nich wolna aż do ery żelaza) równie szybko jak ludzie.

Historia udomowienia psa

Istnieje kilka teorii na temat pochodzenia psa domowego. Genetyczne badania przeprowadzone w 2002 r. sugerowały, że psy pochodzą od euroazjatyckich wilków, od których oddzieliły się około 125 tysięcy lat temu, a osobny gatunek ostatecznie wytworzyły 15-40 tysięcy lat temu. Według Hansa Räbera, argumentami potwierdzającymi tę teorię są także:

• podobieństwa w kształcie powierzchni czwartych zębów przedtrzonowych
• ciężar mózgu psa jest najbardziej zbliżony do ciężaru i objętości mózgu wilka (u psa jest on mniejszy o ok. 30%, u szakala różnice były większe). Związane jest to z faktem skrócenia się u psa trzewioczaszki w stosunku do mózgoczaszki.
• badania krwi, wykazujące w budowie białek określonej grupy największe podobieństwa do krwi wilka
• badania etologiczne potwierdziły zbieżność zachowań społecznych wśród watah wilków i sfor psów.

Do kilku pozostałych teorii można zaliczyć tę, do której przychylał się m.in. Karol Darwin. Sądził on że swój udział w powstaniu psa domowego mają kojoty i szakale, zwłaszcza na terenach ich naturalnego występowania (Ameryka Północna i Azja Mniejsza).
Istniała także hipoteza mówiąca o istnieniu wymarłego już, wspólnego praprzodka psa domowego, zbliżonego do psów dingo, czy psów pariasów.
Według najnowszych badań genetycznych przeprowadzonych przez Adama Boyko i współpracowników z Uniwersytetu Cornella w USA można domniemywać, że psy pochodzą z Afryki, a nie jak dotąd sądzono z Azji. W magazynie „Proceedings of the National Academy of Sciences” opublikowali oni artykuł z rezultatami swoich badań, które pozwalają przypuszczać, że psy mogły rozprzestrzenić się po świecie z Czarnego Lądu, wraz z przodkami człowieka. Naukowcy przebadali 318 psów z Afryki, 16 z Puerto-Rico, 102 z USA i kilkaset z innych stron świata i stwierdzili, że genom afrykański jest równie rozprzestrzeniony wśród psów jak genom azjatycki, podali tym samym w wątpliwość teorię o azjatyckim pochodzeniu psa.
Najstarszymi tekstami świadczącymi o współistnieniu psa i człowieka są teksty pochodzące z okresu kultury sumeryjskiej.
Psy pochodzą prawdopodobnie z jednego obszaru Ziemi, Azji Wschodniej, gdzie wydzieliły się z gatunku wilka. Rozprzestrzeniły się potem po całej planecie, konkurując z miejscowymi populacjami wilków. Świadczy o tym ich mniejsza różnorodność w miarę geograficznego oddalenia od Azji Wschodniej. Po udomowieniu psa przez człowieka nastąpiła mutacja w jednym z genów (został on ostatnio zidentyfikowany), w wyniku której powstały rasy małych psów. Musiały być one atrakcyjne dla człowieka, który starał się utrzymywać populację niewielkich psów pomimo ich mniejszej użyteczności w polowaniu i gorszego przystosowania do życia w prehistorycznych warunkach. Obecnie ze wszystkich gatunków ssaków psy wykazują największą różnorodność.

Zmysły psa

          ZMYSŁY PSA DOMOWEGO

• Węch jest dla psa najważniejszym zmysłem. Już jako ślepe szczenię zaczyna się nim posługiwać. Psy poddane odpowiednim szkoleniom wspomagają służby mundurowe w tropieniu i rozpoznawaniu przestępców na podstawie śladów zapachowych zostawionych na miejscu, w którym tamci przebywali. Proces oswajania nowego, młodego psa z nowym właścicielem można przyspieszyć, kładąc mu na legowisko odzież przepojoną zapachem właściciela. Bardzo często zdarza się, że pies podczas nieobecności swego pana kładzie się na jego odzieży.

• Słuch. Psy mają znacznie czulszy słuch niż człowiek. Mogą słyszeć dźwięki o częstotliwości lub tonacji dla człowieka niesłyszalnej. Zasięg słuchu psów jest znacznie większy w porównaniu ze słuchem człowieka. Większa czułość słuchu może powodować, że dźwięki o silnym natężeniu będą wywoływały u niego ból. Przyjęto, że psy o uszach stojących lepiej słyszą od kłapouchych. Układając psa należy do niego mówić cicho, ponieważ zakrzyczany czworonóg może z czasem przestać zwracać uwagę na głos swego pana. Odpowiednią modulacją głosu właściciel może skutecznie wpływać na psa.

• Wzrok. Zmysł wzroku w hierarchii psa stoi za węchem i słuchem. To co pies zobaczy nie będzie miało dla niego znaczenia, dopóki nie rozpracuje tego węchem i/lub słuchem. Czworonogi nie widzą obiektów dwuwymiarowych. Wzrok psa jest słabszy niż człowieka. Objawia się to mniejszą zdolnością spostrzegania przedmiotów czy osób nieruchomych. Pies dobrze sobie za to radzi w słabym świetle (wspomagając się zmysłem węchu i słuchu). Rasa psa determinuje nie tylko siłę wzroku, lecz także zmysł węchu, słuchu oraz dotyku.

• Dotyk. Wrażenia dotykowe pies odbiera całą powierzchnią ciała. Najważniejsze są dla niego włosy czuciowe (wąsy) nad oczami oraz pod dolną wargą. Wąsy te zwane wibryssami są długie i sztywne. Nie wolno ich strzyc.

• Smak. Wrażenia smakowe są uzależnione od wrażeń węchowych. Zmysł ten nie ma dla psa znaczenia w odbieraniu wrażeń otaczającego świata

Pies domowy(budowa i wygląd)

Pies domowy-ssak drapieżny z rodziny psowatych, udomowiona forma wilka szarego. W obrębie gatunku wyróżnia się wiele ras, uzyskanych za pomocą doboru sztucznego.
BUDOWA I WYGLĄD:
Różnorodność ras psów, zarówno pod względem budowy jak i usposobienia, była obiektem badań m.in. grupy międzynarodowych naukowców z uniwersytetów Utah i brytyjskiego Waltham Center for Pet Nutrition, które należą do korporacji Mars, będącej producentem karmy dla psów. Otrzymane wyniki badań odkryły, że cechy fizyczne jak i charakterologiczne są zależne od genotypu. Badania koncentrowały się na wyszukiwaniu niewielkich różnic w materiale genetycznym, tak zwanych polimorfizmów pojedynczego nukleotydu^[2].
W literaturze kynologicznej są przytaczane systemy identyfikacji ras, które mogą być oparte m.in. na kryteriach ich użytkowości lub na cechach wyglądu zewnętrznego. David Alderton^[3] (także Anna Maria Krämer) prezentuje podział ras psów ze względu na ich wzrost oraz masę ciała. Wymiary te, w zależności od rasy, wahają się od. ok. 25 cm do nawet ok. 1 metra wysokości w kłębie. Masa ciała psów jest rozpięta w granicach od 1 kg do ok. 100 kg. David Alderton wprowadza także ogólne rozróżnienie ras psów ze względu na:

• kształt głowy, gdzie wyróżnia trzy podstawowe kategorie:
  • psy okrągłogłowe, głównie zaliczane są tu rasy posiadające krótkie kufy (jak u rasy Cavalier King Charles Spaniel)
  • psy długogłowe, z wydłużonymi kufami (np. Whippet)
  • psy o kształcie głowy kwadratowym, o mocnych i krótkich szczękach (np. takich jak u Bullmastiffa)
• typ uszu, gdzie są wyszczególnione:
  • uszy długie (jak u rasy Bloodhound)
  • uszy krótkie (terier czeski), do których zaliczane są uszy łamane, czyli charakterystycznie wywinięte do przodu, tak jak występuje to np. u foksteriera krótkowłosego lub u owczarka szkockiego długowłosego
  • uszy stojące (tego typu uszy występują np. u husky syberyjskiego)
• długość sierści, gdzie rasy psów są podzielone na trzy grupy:
  • psy długowłose
  • psy krótkowłose
  • psy szorstkowłose

Istnieją rasy, w których występują odmiany psów o wszystkich trzech wariantach długości szaty (np. wyżeł niemiecki, jamnik), częściej jednak występuje któryś z wariantów w postaci dominującej (liczniejszej), preferowanej przez hodowców, na przykład z powodu lepszej użytkowości rasy o konkretnej długości włosa w określonych warunkach środowiskowych. Powyższy podział nie uwzględnia występowania ras psów całkowicie nieowłosionych (jak np. nagi pies peruwiański) lub częściowo owłosionych (jak np. chiński grzywacz).